آموزش نماز و قرآن با تکنولوژی‌های آموزشی و روانشناسی/ طرح‌های قرآنی برای کودکان آسان شود

فاضلی با تاکید بر اینکه آموزش مفاهیم دینی نیازمند به‌کارگیری اصول و روش‌های صحیح و کارآمد است گفت: باید آموزش قرآنی را برای کودکان ساده و جذاب کنیم.

خبرگزاری شبستان- گیلان؛ از نظر اسلام، آموزش مفاهیم دینی از هنگام تولد شروع می‌شود و آموزش در دوره کودکی پایه و اساس دوره‌های دیگر است.

آموزش مفاهیم دینی به مانند سایر علوم نیازمند به‌کارگیری اصول و روش‌های صحیح و کارآمد است، چراکه درک و برداشت کودک از مفاهیم دینی متفاوت با بزرگسالان بوده و در حد ظرفیت ذهنی خود، مطالب دینی را می‌فهمند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما آنچه که حائز اهمیت است نقش مادر در تربیت دینی فرزندان است زیرا رابطه مستقیم با کودک داشته و نیازهای او را تامین می‌کند، به خواسته‌هایش پاسخ می‌دهد. به‌واقع کودک بیشترین تاثیرپذیری را از عواطف، احساسات و نگرش‌های مادر دارد.

مادر از دیدگاه اسلام، جایگاه بس والایی در خانواده و اجتماع دارد و نقش وی در تربیت دینی فرزند بسیار مهم و سرنوشت‌ساز است از این رو طرحی با عنوان «مادر ایرانی مربی قرآنی» به همت ستاد عالی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد کشور در قالب هفتمین دوره طرح ملی کوثر رسالت در حال اجراست تا بتواند با ارائه آموزش‌های مناسب به مادران آموزه‌های قرآنی را در کودک نهادینه کند.

این دوره آموزشی سه روزه در قالب کارگاه و همایش این هفته برای مادران گیلانی برگزار می‌شود تا با شیوه‌های نوین تدریس قرآن و نماز به کودکان آشنا شوند. در این راستا گفتگویی با مهدی فاضلی مدیر موسسه قرآنی ریحانه النبی و مجری برگزاری این دوره انجام شده است.

 

-رویکرد موسسه ریحانه‌النبی چیست و  تا کنون چه برنامه‌های ملی در سطح کشور برگزار کرده‌اید؟

موسسه ریحانه‌النبی در سال ۷۹ به‌صورت غیرانتفاعی و مردم‌نهاد تاسیس شده که دوره‌های تخصصی مختلفی را در سراسر کشور برگزار می‌کند. این موسسه با توجه به ضرورت‌های آموزش قرآن در مقطع كودک، تمام تمركز خود را در زمينه اين نوع از آموزش قرار داده است. موسسه‌ای قرآنی با رویکرد آموزش قرآن به کودکان با بهره‌گیری از روش‌های جدید و جذاب.

این موسسه با هدف تربیت مدرس تخصصی قرآن کریم طرح شکوفه‌ها را در ۵۴۰ دوره در سراسر کشور برای مربیان قرآنی کودک و مادران برگزار کرده است.

اجرای طرح شکوفه‌های بهشتی، شهر نماز خانه نماز از دیگر طرح‌های ملی اجرا شده توسط موسسه ریحانه النبی است. دوره تخصصی قرآنی ویژه مربیان کودک اعم از پیش‌دبستانی، موسسات قرآنی و مهدهای کودک نیز با هدف تربیت صحیح مربیان و آشنایی بیشتر با شیوه‌های نوین و اذت‌بخش قرآن و مفاهیم قرآنی ویژه کودکان در سراسر کشور برگزار شده است.

طرح نماز شکوفه‌ها، طرح دیگری است که کودکان طی سه ماه با تکنیک‌های مختلف از جمله دعوتِ خوش آغاز، نماز و دوستی، نماز مرحله‌ای، شخصی‌سازی نماز و جشن تولد نماز آشنا شده و موفق به یادگیری این فریضه الهی می‌شوند.

در حال حاضر نیز اجرای طرح «مادر ایرانی مربی قرآنی» در ۱۰ استان کشور به همت کانون‌های مساجد را در دست اجرا داریم.

-آموزش قرآن به کودکان باید چگونه باشد و از چه شیوه‌هایی جهت ارائه آموزش‌های قرآنی به کودکان استفاده می‌کنید؟

آموزش قرآن به خردسالان باید باانگيزه و با نگاهی پيشگيرانه انجام شود. در واقع طرح های قرآن و نماز باید ضمن آموزش علمی به کودک برای آنان آسان  و لذت‌بخش شود.

ترکیب مباحث فناوری آموزشی، روانشناسی و خلاقیت‌های آموزشی موجب می‌شود تا فراگیری آموزه‌های قرآنی و دینی برای کودکان آسان‌تر و جذاب‌ترشود. همچنین تلاش شده تا با بهره‌گیری از ابزار هنری چون شعر، بازی، قصه، نمایش ضمن نهادینه کردن فرهنگ دینی موجب اصلاح، بهبود و تغییر رفتار در کودک شویم.

باید با الگوسازی والد و استفاده از مادران در فعالیت‌های شناختی، رفتاری، قرآنی و سبک زندگی، تربیت دینی را محقق ساخت. آموزش قرآن كريم به خردسالان باید با تكنولوژی آموزشی همراه باشد.

 

-تربیت دینی کودک باید از چه سنی آغاز شود؟ و مادر چه نقشی در تربیت دینی و قرآنی کودک دارد؟

تربیت از دوران تولد آغاز می‎شود و تا هفت سالگی دوران شکل‌گیری شخصیت کودک است. در واقع شخصیت هر فرزندی در خانواده و معمولا تا قبل از هفت  سالگی شکل می گیرد و تا 11 سالگی امکان آموزش و پیشگیری دارد و تمام این دوران را از نظر زمانی فرزند در کنار مادر است.

مادر بیشترین تاثیر را در شکل گیری شخصیت فرزندان دارد. کودک به نوع رفتارها و عملکرد والدین به‌ویژه مادر توجه داشته و واکنش آنان در مسائل مذهبی بر او تأثیر عمیقی دارد.

با توجه به نقش مادر در خانواده اکثریت آموزش‌های موسسه ما مادرمحور بوده تا آموزش قرآن كريم برای كودكان لذت‌بخش شود و مادران نیز از مهارت‌های لازم در این زمینه برخوردار شوند.

 يكی از مشكلات موجود در عرصه آموزش قرآن كريم به خردسالان و كودكان كمبود محصولات كمک ‌آموزشی است که با توليد محصولاتی با موضوع آموزش نماز، روخوانی قرآن كريم، نرم‌افزار، پازل و غيره تلاش کردیم تا خانواده‌ها به ویژه مادر را درآموزش قرآن كريم به كودكان دخیل کنیم تا با نهادینه شدن این آموزش‌ها در خانواده از طریق کودک در جامعه نیز گسترش یابد.

 

-طرح «مادر ایرانی مربی قرآنی» از طرح‌های ابتکاری موسسه ریحانه النبی با حمایت ستاد عالی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد کشور جهت تربیت قرآنی کودک با محوریت مادر است. روش اجرای این طرح چگونه است و در چه استان‌هایی برگزار می‌شود؟

طرح «هر مادر ایرانی یک مربی قرآنی» با شعار "کودک قانونمند، والد مسئول" تا ۱۵بهمن در ۱۰استان گیلان، سمنان، قزوین، خراسان رضوی، آذربایجان غربی، لرستان، چهارمحال و بختیاری، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و اردبیل با مرکزیت دبیرخانه نظارت بر کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد استان اردبیل اجرا می‌شود.

در این کارگاه‌های آموزشی که برای مادران دارای فرزند کمتر از ۱۰ سال برگزار می‌شود مادران باید مسئولیت پذیر رفتار فرزندانشان باشند و با فراگیری تکنیک‌های آموزش قرآن و نماز، به اصلاح و بهبود رفتار خود با کودک می‌پردازند.

با اجرای این طرح والدین تا قبل ۱۱سالگی، مهارت تربیت فرزند را پیدا کرده و به‌جای تنبیه از محبت استفاده می‌کنند، در واقع باید کودک را با برمبنای محبت تربیت کرد و اطاعت‌پذیری کودک منوط به دوستی و محبت با محوریت مادر است.

 

-طرح هرمادر ایرانی یک مربی قرآنی در چه محورهایی اجرا می‌شود؟

با اجرای این طرح حداقل هزار و ۵۰۰ مادر ایرانی در ۶ کارگاه شهر نماز خانه نماز، حفظ قرآن با بازی، تربیت بدون تنبیه، زنگ دوستی، کودک قانونمند والدین مسئول و شیوه‌های مقابله با بدرفتاری کودکان شرکت می‌کنند.  

 

-تاکنون چند دوره قرآنی در ایران برگزار کردید؟

تا کنون 545 دوره با محوریت طرح ‌های قرآن و نماز برای کودکان به‌منظور آسان سازی و لذت‌بخش‌تر کردن مفاهیم توام با آموزش علمی برگزار کرده‌ایم که همگی با استقبال همراه بود

  ما در مركز ريحانه ‌النبي (س) در عرصه آموزش نماز، آموزش قرآن كريم، ارزش‌های دينی و سبک زندگی فعاليت كرده و در اين موارد آموزش‌هايی به خردسالان ارائه می‌دهيم

 

و اما سخن آخر...

متاسفانه در سيستم آموزشی و آموزش و پرورش كشور در زمینه نحوه آموزش قرآن كريم به خردسالان تفكر گروهی حاكم نیست و از طرح‌های آموزشی موسسات بهره کافی برده نمی‌‌شود در حالیکه بسیاری از ايده‌های آموزشی در این موسسات وجود دارد.

آموزش و پرورش بايد نگاهی بازتر به تجربيات مجموعه‌های آموزش قرآن كريم به ویژه در حوزه کودک که دارای مهارت‌های لازم و شیوه‌های جذاب هستند، داشته باشد.

پایان پیام/84

منبع: شبستان

کلیدواژه: مسجد شهادت سردار سلیمانی شهادت سردار سلیمانی سردار سلیمانی شهادت سردار سلیمانی شهادت سردار سلیمانی کانون های فرهنگی هنری مساجد سردار سلیمانی سردار سلیمانی مسجد قرآن و کودک طرح های قرآنی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۴۹۴۷۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نگاهی به یک نمایشگاه هنری قرآنی/ مسؤولیتی که امید را زنده می‌کند

به گزارش خبرنگار مهر، هنرهای سنتی به ویژه خوشنویسی، هنری نیست که هنرمند در آن ظرف چند سال بتواند به درجه استادی برسد و این مهم دهه‌ها طول می‌کشد اما در کشورمان ایران، هنرمندانی داریم که تمام عمر خود را صرف هنری کرده‌اند که نتیجه آن می‌تواند کتابت کلمات نورانی قرآن مجید باشد. امروزه آیات قرآن کریم به عنوان یکی از محورهای اصلی در خوشنویسی به کار می‌رود و در میان خوشنویسان کمتر کسی را می‌توان یافت که بخشی از قرآن کریم یا تمام آن را در قالب‌های گوناگون ترسیم نکرده باشد. خط خوش و خوشنویسی هنری است که همیشه توأمان با قرآن بوده است و یکی از والاترین هنرهای قرآنی به حساب می‌آید، همچنان که از پیامبر رحمت نقل شده است: «هر کس آیه بسم الله الرحمن الرحیم را برای بزرگداشت خداوند به خطی خوش بنویسد، بخشیده خواهد شد.» (منیه المرید، ص ۳۵۱)

در ابتدای جریان نگارش قرآن، تنها خط مورد استفاده «خط کوفی» بود اما به تدریج و با ورود اقوام مختلف با فرهنگ‌ها و خط‌های متفاوت، تنوعی در تعداد و انواع خط قرآنی به وجود آمد و امروزه قرآن کریم با خطوط «نسخ»، «نستعلیق»، «ثلث»، «ریحان»، «معلی» و … به نگارش در می‌آید. علاوه بر نگارش مرسوم قرآن بر روی کاغذ که به صورت کتاب و جزوه عرضه می‌شود، نگارش قرآن روی سنگ، چوب، شیشه و اشیای دیگر و نیز ساخت تابلوهای قرآنی با آمیزهایی از هنرهای گوناگون چون «تذهیب»، «نگارگری»، «معرق کاری»، «منبت کاری» و … هم در جامعه هنری ما مرسوم شده است.

تاثیرات یک نمایشگاه تخصصی بر رشد هنرهای قرآنی

در میان برگزاری نمایشگاه‌های مختلف هنری که برگزار می‌شوند، کمتر پیش آمده توجهی ویژه به خوشنویسی و به ویژه خوشنویسی قرآنی شود. البته برگزاری نمایشگاه‌های سالانه قرآن کریم که در ماه مبارک رمضان برگزار می‌شوند، محملی برای گردهمایی هنرمندان قرآنی در کنار ناشران و نمایش برخی آثار آن هنرمندان است اما آن نمایشگاه‌ها به صورت ویژه نتوانسته اند از ظرفیت هنرهای قرآنی استفاده کنند.

یدالله کابلی هنرمند و استاد پیشکسوت خوشنویسی با اشاره به برگزاری نخستین دوره‌های نمایشگاه‌های قرآن، گفت: در آن سال‌ها در اولین و دومین دوره برگزاری نمایشگاه قرآن شاهد آن بودیم که این نمایشگاه با محوریت خط و خوشنویسی برگزار می‌شد اما کم کم در دوره‌های بعد صور قرآنی و فروشگاه‌های نشر قرآن افزوده شدند و در نهایت کار به جایی رسید که خط و خوشنویسی کنار گذاشته شد.

جسته و گریخته نمایشگاه‌هایی با عناوین «تذهیب و هنرهای قرآنی» نیز در مراکز دانشگاهی همچون بنیاد ایرانشناسی برگزار می‌شود اما همگی اصل مطلب را در نمایشی کامل و جذاب ادا نمی‌کنند. شاید بتوان گفت نمایشگاه «روایت باران» که ۳۱ فروردین ماه در فرهنگسرای نیاوران آغاز به کار کرد، یکی از منحصربه فردترین نمایشگاه‌های مبتنی بر هنر قرآنی؛ خوشنویسی سنتی باشد و می‌توان نمونه‌ای جذاب از جلوه‌های هنرهای قرآنی را در این نمایشگاه مشاهده کرد؛ نمایشگاهی که متشکل از آثار قدیمی و جدید از هنرمندان به‌نام و بزرگ خوشنویس و خطاط در کنار هنرمندان جوان و کاربلد این حوزه است.

غلامحسین امیرخانی، محمد سلحشور، یدالله کابلی، علی‌اشرف صندوق‌آبادی، محمدعلی گرجستانی، علیرضا کدخدایی، عبدالصمد صمدی، محمد علی قربانی، رضا مافی، علیرضا اسکندری، مجتبی سبزه، احمد پیله‌چی، فتحعلی واشقانی فراهانی، احمد شفیعی‌ها، رسول مرادی، غلامرضا راهپیما، ذبیح‌الله لولوئی‌مهر، عارف براتی، علی تَن، عبدالحسین قزوینی، علی‌اکبر پگاه، سیدرسول آقامیری، سمیه ولیان، مهرک عبدالصالحی، زهرا عینک‌زاده، هادی هنردوست، فرشته احمدی، فاطمه نظری، مریم فیض‌پور، طاهره الله دادیان، محمد ارزگانی، محمدجواد شکوهی‌فر، پیمان پیروی، برنا فرخ‌نسب، مرضیه منیری، حسین بدیعی نامقی، الهام دهقان، مریم مرتضایی، هومان بابا اولادی، سمیه جوادیان، جواد لنگری، مجتبی ابراهیمی، سید مرتضی جعفری، اسماعیل نبهانی، خسرو شیرچی، افسانه زهری، کوروش مظفربیگی، ابوالفضل خزاعی، محمد خزاعی، خدیجه فلاحی، پیمان سادات نژاد، محمد مدعالی، علیرضا زندی، رقیه ترکمن‌ها، پیمان پیروی، مجید رجایی، محمدصادق احدپور، سیف‌الله مجیدی، مصطفی، عزیزاللهی، سحر فرید، گوهر همایی، زهرا میرزایی، علی مهری، اعظم علیزاده نیک، شهربانو نجفی، مینا موسوی، فرامرز تیمور نژاد، معصومه بختیاری، نیما حسن پور، زهرا باقرنژاد، زهرا عظیمی، علی گنجی، وحید احمدزاده، صفر نورزاده، علی قربانی حکیم، علیرضا قندالی، پوریا منصورزاده، نرگس بیگ‌مرادی، غلامرضا سپهری، ازهار شرکا، عبدالله کلهری، رضا ظریفیان، مصطفی تاجیان، نفیسه تقوی، مسعود سعادت، کمال سلیمانیان، سمیرا بصیری‌کیا، رضا زدوار، نسیبه هادی‌پور، زهرا حاج ابراهیمی، نوشین شمع‌ریز، انسیه ادیب، ساناز راجی، حکیمه یزدان‌پرست، احمد ابوطالبیان، غفار قنبرپور، غلامرضا یادگار، سیدعلی فخاری، محسن میرحسینی، مهرناز قربان‌پور، مهرناز قربان‌پور، فاطمه کاظمی، بهادر پگاه، میرحیدر موسوی، حمید احمدی، علی آقا حسینی، رضا مقدم، اعظم ابهرچایی، طیبه ارزندریانی، افسانه شهبازی، محمود رحیمی عهد، حسین غلامی و سهیلا لشگری، هنرمندانی هستند که آثارشان توسط شورای هنری نگارخانه ترانه باران که به صورت تخصصی به هنرهای قرآنی به ویژه خوشنویسی می‌پردازد، انتخاب شده است.

فراخوان دریافت آثار این نمایشگاه، دی ماه ۱۴۰۲ اعلام شد. بعد از آن، ۲ نشست شورای هنری و انتخاب آثار نمایشگاه «روایت باران» برگزار و در نهایت نیز ۳۱ فروردین ماه ۱۴۰۳ نمایشگاه، افتتاح شد.

در این نمایشگاه، آثار قرآنی در بخش‌های کتابت، قطعه، سطر، حجم، چلیپا، خط نقاشی، حجم و … در ۲ بخش هنرمندان معاصر و بخش قدما به نمایش درآمده است. در نیم طبقه فوقانی گالری اصلی فرهنگسرای نیاوران، مجموعه‌ای از آثار تاریخی نمایش داده شده که از آن جمله می‌توان به خط کوفی دوران اولیه اسلامی و خطوطی با قدمت قرن دوم و سوم هجری اشاره کرد. همچنین از دوره قاجار نیز چندین اثر در معرض دید عموم گذاشته شده است. در میان آثار، برخی آثار خط نقاشی و سیاه مشق رضا مافی نیز دیده می‌شوند که خوشنویسی سنتی را با شیوه‌های نقاشی مدرن تلفیق کرده بود.

لزوم حمایت عملی‌تر دولت از هنرهای قرآنی

نمایشگاه هنرهای قرآنی «روایت باران» اولین قدم از جریانی است که در بخش خصوصی انجام می‌شود و ارزشمند است که قطعاً باید تقویت شود. بر اساس گفته صاحب‌نظران دینی و هنری، اگر بخواهیم فرهنگ قرآنی در جامعه همه‌گیر شود باید با زبان هنر آن را نشر داد، چون بسیار نافذتر است و جلوه‌های بهتر و تأثیرگذارتر دارد. در واقع اگر قرآن و مفاهیم قرآنی با زبان و شیوه هنرمندانه ارایه شود، قطعاً تاثیر به‌سزایی دارد که باید از سوی مراکز فرهنگی و هنری ذیربط مورد حمایت قرار گیرد. اختصاص بخش کوچکی از بودجه سازمان‌ها و نهادها به خرید آثار هنری و آثار قرآنی، یکی از راه‌های حمایتی در این عرصه خواهد بود اما این طرح برای اجرایی شدن فراز و فرودهای بسیاری را پشت سر گذاشته است.

همچنان که علی اشرف صندوق آبادی هنرمند باسابقه خوشنویس در این مورد گفت: وقتی قانون شود که درصدی از بودجه یک سازمان به خرید آثار هنری اختصاص پیدا کند اما خریدی نبینیم، مشکل از مدیریت آن است؛ یعنی وقتی هیچ خریدی جدی انجام نشده به نظرم مشکل مدیریتی است و بهتر است دولت، دست کارآفرینان را باز بگذارد.

به گفته صندوق آبادی که عضو شورای نمایشگاه «روایت باران» است، نگاه در این نمایشگاه این است که دولت، حمایتی عملی‌تر را ایفا کند تا بتوانیم از هنرمندانی که فعال هستند، حمایت بیشتری کنیم.

چطور به حضور هنرمندان قرآنی امید داشته باشیم؟

نکته مهم بعدی، توجه تخصصی به آثار هنری قرآنی چه در بعد فرهنگی و چه در بعد اقتصادی است که بیش از گذشته جلوه‌گر شده است و در این عرصه باید هنرمندانی که در عرصه هنرهای قرآنی فعالیت می‌کنند، دیده و به جامعه ملی و بین المللی معرفی شوند که این روند، مسؤولیت متولیان امر همچون وزیر فرهنگی و ارشاد اسلامی، مدیرعامل صندوق اعتباری هنر و دیگر مدیران مسؤول ذیربط را بیشتر می‌کند. اگر اکنون به هنرمندان فعال در عرصه کتابت و هنرهای قرآنی توجه نداشته باشیم، با توجه به شرایط جامعه و وضعیت اقتصاد هنر چگونه می‌توانیم چند سال دیگر به حضور و فعالیت این هنرمندان در زمینه قرآن امید داشته باشیم؟ شاید کم کم هنرهای قرآنی که حتماً مهمترین منبع اقتصاد فرهنگی کشورمان محسوب می‌شود، با کم توجهی به سمت کمرنگ شدن پیش رود. توجه به اقتصاد و سرمایه گذاری در این حوزه در توسعه و ترویج هنرهای قرآنی تاثیر مستقیم و به‌سزایی دارد؛ همچنان که نمی‌توان از این مهم چشم پوشی کرد که نسخ خطی قرآن این قابلیت را دارند که رکورد فروش آثار را در اکسپوها و حراجی‌ها جابه‌جا کنند.

کد خبر 6099777